Klasztor paulinów w Topolnie w latach 1685-1818
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska
Data nadesłania: 24-02-2023
Data ostatniej rewizji: 13-04-2023
Data akceptacji: 04-05-2023
Data publikacji online: 14-08-2023
Data publikacji: 14-08-2023
KMW 2023;321(2):280-302
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Paulinów do Topolna sprowadzili w 1685 r. Adam Zygmunt Konarski i jego brat Andrzej Konarski. W latach 1772-1783 r. prusacy przejęli wieś Cieleszynek. W dobrach klasztoru, jak w całej Rzeczpospolitej obowiązywała pańszczyzna sprzężajna i piesza. W folwarkach klasztornych uprawiano: żyto, pszenicę, owies, jęczmień, groch i tatarkę. Plony były wydatkowane m.in. na zasiewy, spożycie w klasztorze i folwarku. Gospodarka hodowlana miała charakter uzupełniający, a jej głównym celem było dostarczenie siły pociągowej w postaci wołów i koni. W dobrach klasztornych działały młyny, browary i gorzelnie przerabiające produkty folwarczne.
Wśród przychodów dominowały kompetencje wypłacanych za skonfiskowane przez państwo pruskie dobra ziemskie. Wśród wydatków dominowały: koszty prac budowlanych, remontowych i artystycznych. W 1810 r. król pruski skasował klasztor, jednak paulini pracowali w parafii do 1818 r.
REFERENCJE (33)
1.
Chodyński S., Paulini w Polsce, w: Encyklopedia kościelna, wyd. M. Nowodworski, t. 18, Warszawa 1892,.
2.
Cichor D., Dzieje kościoła i klasztoru i klasztoru paulinów we Włodawie 1698-1864, „Studia Claromontana”, t. 13, 1993,.
3.
Dunin-Wąsowicz A., Pomiary gruntu w Koronie w XVI-XVIII wieku, Warszawa 1994,.
4.
Flaga J., Działalność duszpasterska zakonów w drugiej połowie XVIII wieku, Lublin 1986.
5.
Flaga J., Zakony męskie w Polsce w 1772 roku, t. 2, cz. 1, Duszpasterstwo, w: Materiały do atlasu historycznego Chrześcijaństwa w Polsce, t. 8, Lublin 1991.
6.
Gach P. P., Geografia strat zakonów polskich w końcu XVIII i XIX wieku, Rzym 1980.
7.
Karbownik H., Opodatkowanie dochodów duchowieństwa i dóbr kościelnych na ziemiach polskich w okresie zaborów 1772-1918, Lublin 1998.
8.
Kopiec J., Kościół na Śląsku u progu sekularyzacji, w: Sekularyzacja dóbr kościelnych na Górnym Śląsku w 1810 roku, red. F. Wolnik, Opole 2011,.
9.
Kowalczyk R., Polityka gospodarcza i finansowa Księstwa Warszawskiego w latach 1807-1812, Łódź 2010.
10.
Koźbiałowicz Ch., Wyjaśnienie do konstytucji paulińskich paulińskich zwane „Directorium Ordinis S. Paui Primi Eremitae” z roku 1736, „Studia Claromontana:, t. 16, 1996.
11.
Kumor-Mielnik J., Włodawa, w: Encyklopedia katolicka, t. 20, Lublin 2014.
12.
Muszyńska J., Gospodarka dworska w dobrach biskupów krakowskich w połowie XVII wieku, Kielce 2012.
13.
Nadratowski M., Parafia i klasztor oo paulinów, w: Włodawa. Miasto i region na przełomie XX/XXI wieku, red. E. Olszewski, Lublin-Warszawa 2002,.
14.
Odyniec W., Położenie ekonomiczne i społeczne chłopów województwa pomorskiego w XVIII wieku, Gdańsk 1967.
15.
Szafraniec K., Konwent paulinów jasnogórskich 1382-1864, Rzym 1966.
16.
Szpak J., Działalność gospodarcza paulinów polskich, „Studia Claromontana”, t. 27, 2009.
17.
Szpak J., Dzieje klasztoru i parafii w Leśniowie, „Studia Claromontana”, t. 22, 2004.
18.
Szpak J., Dzieje konwentu i parafii paulinów w Leśniowie-Żarkach 1706-1864, „Studia Claromontana”, t. 20, 2002,.
19.
Szpak J., Podstawy ekonomiczne klasztoru paulinów w Wieluniu od końca XIV do początku XIX wieku, „Nasza Przeszłość”, 137, 2022, s. 100-103.
20.
Szpak J., Polska prowincja paulinów od XVII wieku do 1864 roku. Dzieje gospodarcze: klasztor na Jasnej Górze w Częstochowie, Katowice 2020.
21.
Szpak J., Struktura organizacyjna i społeczna saskich saskich, w: Religia i polityka. Kwestie wyznaniowe i konflikty polityczne w Europie w XVIII wieku, red. L. Harc, G. Wąs, Wrocław 2009,.
22.
Szpak J., Struktura organizacyjna i społeczna paulinów polskich w dobie stanisławowskiej, w: Nad społeczeństwem staropolskim, t. 1, Kultura-instytucje-gospodarka w XVI-XVIII stuleciu, red. K. Łopatecki, W. Walczak, Białystok 2007.
23.
Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI-XVIII wieku. Spisy, opr. K. Mikulski, K. Stanek przy współudziale: Z. Górskiego, R. Kabacińskiego, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990,.
24.
Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, opr. K. Mikulski, Wrocław-Warszawa-Kraków 1990, s. 127 (poz. 829).
25.
Walachowicz T., Kościół katolicki w prawodawstwie Księstwa Warszawskiego, Lublin 1984.
26.
Wąsicki J., Ziemie polskie pod zaborem pruskim. Prusy Południowe 1793-1806. Studium historycznoprawne, Wrocław 1957.
27.
Wysocki J., Kościół katolicki pod zaborem pruskim, w: Historia Kościoła w Polsce, t. 2, 1764-1945, cz. 1, 1764-1918, red. B. Kumor, Z. Obertyński, Poznań-Warszawa 1974,.
28.
Zbudniewek J., Katalog domów i rezydencji polskiej prowincji paulinów, „Nasza Przeszłość", 31, 1969,.
29.
Zbudniewek J., Paulini wczoraj i dzisiaj, w: „Studia Claromontana”, t. 25, 2007,.
30.
Zbudniewek J., Paulini wczoraj i dzisiaj, „Studia Claromontyana”, t. 25, 2007.
.
31.
Zdzienicki M. S., Rejestry metryk szlacheckich powiatu grójeckiego, z. 7, Parafija Łęcieszyce 1657-1800, Kalisz 1937.
32.
Ziółek E. M., Między tronem a ołtarzem. Kościół i państwo w Księstwie Warszawskim, Lublin 2012.
33.
Złotkowski D., Pod pruskim zaborem1793-1806. W: Częstochowa. Dzieje miasta i klasztoru, t. 2, Częstochowa 2005.