Święta Góra na Pojezierzu Mazurskim. Grodzisko wczesnośredniowieczne czy obóz wojskowy z połowy XVII wieku?
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet w Białymstoku
3
Ośrodek Badań Europy Środkowo-Wschodniej w Białymstoku
Data publikacji online: 30-01-2020
Data publikacji: 30-01-2020
KMW 2019;306(4):676-694
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Stanowisko określane jako Święta Góra znajduje się na Pojezierzu Mazurskim. Zajmuje ono młodoglacjalne wyniesienie, ograniczone od wschodu i południa doliną rzeki Staświnki, a od zachodu rynną jeziora Wojnowo.
Od północy wyniesienie to zamyka sztuczny wał odcinkowy.
Do II wojny światowej wykopaliska prowadzili tu: H. Lorek (1881 r.), H.K. Hess von Wichdorff (1922–
1923 r.). Kolejne prace wykopaliskowe miały miejsce w 2005 r. i w latach 2011–2013 r. Ostatnie z wykopalisk były
częścią projektu “The Ecology of Crusading” finansowanego przez European Research Council. Wyniki badań
dostarczyły informacji o zasiedlaniu Świętej Góry we wczesnej epoce żelaza, rozwiniętej fazy okresu wędrówek
ludów, oraz we wczesnym i późnym średniowieczu.
Badaniom w latach 2005 i 2011–2013 towarzyszyły analizy paleośrodowiskowe i geoarcheologiczne. Ich
wyniki umożliwiły szczegółową rekonstrukcję wczesnośredniowiecznego krajobrazu w sąsiedztwie Świętej Góry,
oraz relacji człowiek – środowisko w czasach przed i po podboju Galindii przez Krzyżaków.
Kluczowe znaczenie w ustaleniu wstępnej chronologii i funkcji północnego wału miały badania przeprowadzone w 2013 r. W przecinającym go poprzecznie wykopie archeologicznym ujawniona została struktura
jego konstrukcji. Wskazywała ona jednoznacznie na nowożytną chronologię wału, potwierdzoną również przez
odkryte w nim fragmenty późnośredniowiecznych naczyń siwionych oraz jeden fragment nowożytnej ceramiki
z zieloną polewą szklaną.
Zatem północny wał nie był reliktem wczesnośredniowiecznego pruskiego grodziska. Powstał zapewne
w czasach Księstwa Pruskiego, prawdopodobnie około połowy XVII w., jako element fortyfikacji obozu wojskowego.