Nowe źródło do lokalizacji dworu urzędników krzyżackich w Mortągu
1
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Polska
2
Independent Researcher, Germany
Data nadesłania: 15-02-2022
Data ostatniej rewizji: 16-03-2022
Data akceptacji: 19-03-2022
Data publikacji online: 26-04-2022
Data publikacji: 29-04-2022
Autor do korespondencji
KMW 2022;316(1):146-163
SŁOWA KLUCZOWE
archeologia archiwalnazakon krzyżackisiedziby urzędnikówfolwarkiUrząd Konserwatora Zabytków Sztuki i Historii Prus Wschodnich
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Mortąg (dawne Mortung), to obecnie wieś położona w powiecie sztumskim (woj. pomorskie) wzmiankowana w źródłach po raz pierwszy w 1312 r. W XIV w. z Mortągiem związana jest siedziba prokuratora krzyżackiego (Pfleger / provisor) później mistrza rybickiego (Fischmeister). Urzędnicy krzyżaccy potwierdzeni są w Mortągu do 1455 r. Przy dworze urzędników w Mortągu funkcjonował także folwark, prokuratorom i mistrzom rybickim podlegały także wsie Stary Dzierzgoń (Alt Christburg), Monasterzysko (Munsterberg) oraz majątek i folwark Matule (Mothalen).
W niniejszym artykule autorzy w oparciu o zachowane źródła wskazują potencjalne miejsce lokalizacji krzyżackich zabudowań związanych z funkcjonującym tu dworem oraz / lub folwarkiem.
REFERENCJE (22)
1.
Biskup Marian, Powinności pańszczyźniane chłopów czynszowych w Prusach Krzyżackich w pierwszej połowie XV wieku, Przegląd Historyczny 1962, t. 53, z. 3.
2.
Boetticher Adolf, Die Bau– und Kunstdenkmäler der Provinz Ostpreußen, Heft III: Das Oberland, Königsberg 1898.
3.
Delestowicz Norbert, Bracia zakonu krzyżackiego w Prusach (1310–1351). Studium prozopograficzne, Kraków 2021.
4.
Gerullis Georg, Die altpreußischen Ortsnamen gesammelt und sprachlich behandelt, Berlin u. Leipzig 1922.
5.
Heckmann Dieter, Amtsträger des Deutschen Ordens. Dostojnicy zakonu niemieckiego, Toruń 2020.
6.
Herrmann Christopher, Mittelalterliche Architektur im Preussenland. Untersuchungen zur Frage der Kunstlandschaft und– Geographie, Petersberg 2007.
7.
Jóźwiak Sławomir, Centralne i terytorialne organy władzy zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1228–1410. Rozwój – Przekształcenia – Kompetencje, Toruń 2001.
8.
Knyżewski Marcel, Siedziby średnich i niższych rangą urzędników krzyżackich na terenie dzisiejszej Polski. Studium archeologiczne, Łódź 2020.
10.
Martens Jürgen, Die ländliche Gartensiedlung im mittelalterlichen Preussen, Lüneburg 1997.
11.
Maschke Erich, Die Schäffer und Lieger des Deutschen Ordens in Preußen, Hamburger Mittel- und Ostdeutschen Forschungen, T. 2, Hamburg 1960.
12.
Mülverstedt von Georg Adalbert, Die Beamten und Konventsmitglieder in den Verwaltungsbezirken des Deutschen Ordens innerhalb des Oberländischen Kreises, Oberländische Geschichtsblätter, Heft II, Königsberg 1900.
13.
Przybytek Rozalia, Ortsnamen baltischer Herkunft im südlichen Teil Ostpreußens (Nazwy miejscowe bałtyckiego pochodzenia w południowiej części Prus Wschodnich), Stuttgart 1993.
14.
Rieckenberg Heinrich, Die Schatullsiedlung in Preussen bis zum Jahre 1714 (I), Altpreussische Forschungen 1939, 16 Jg.
15.
Sarnovsky Jürgen, Die Wirtschaftsführung des Deutschen Ordens in Preußen (1382–1454), Köln–Wien 1993.
16.
Semrau Arthur, Die Siedlungen im Kammeramt Preuszischmarkt (Komturei Christburg) im Mittelalter, Mitteilungen des Coppernicus–Vereins für Wissenschaft und Kunst zu Thorn, Heft 40, 1932.
17.
Szczepański Seweryn, Osadnictwo średniowieczne wokół Starego Dzierzgonia, w: Wielokulturowy obiekt warowny na Górze zamkowej oraz gród cyplowy w Starym Dzierzgoniu. Studia i materiały, red. D. Gazda, Warszawa 2018.
18.
Tandecki Janusz, Podziały administracyjne państwa zakonnego w Prusach, w: Zakon krzyżacki w Prusach i Inflantach. Podziały administracyjne i kościelne w XIII–XVI wieku, red. R. Czaja, A. Radzimiński, Toruń 2013.
19.
Thielen Peter G., Die Verwaltung des Ordensstaates Preußen vornehmlich im 15. Jahrhundert, Köln–Graz 1965.
20.
Wasik Bogusz, Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej od XIII do XV wieku, Toruń 2016.
21.
Weber Lothar, Preussen vor 500 Jahren in culturhistoricher, statistischer, und militärischer Beziehung nebst Special–Geographie, Danzig 1878.
22.
Wunder Heide, Siedlungs- und Bevölkerungsgeschichte der Komturei Christburg (13.–16. Jhdt.), Wiesbaden 1968.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2719-8979 |
| ISSN: | 0023-3196 |
Partnerzy:
Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
