W artykule poruszono problem kształcenia elit w Cesarstwie Niemieckim na przełomie XIX i XX w. Kwestia ta została przedstawiona na przykładzie absolwentów Królewskiego Gimnazjum w Ełku. Po wojnach napoleońskich, wraz z reformami państwa pruskiego, rodzący się pruski nacjonalizm zwiastował koniec Prus jako państwa wielonarodowego i narodziny społeczeństwa przemysłowego. W Ełku przekształcono dawną szkołę prowincjonalną w gimnazjum łacińskie. Szkoła miała odtąd kształcić wyższe kadry na potrzeby nowoczesnego państwa z jego rozległą administracją i wojskiem, przekazywać jeden korpus wiedzy i kulturę dominującą. Sprawozdania dyrektorów Królewskiego Gimnazjum w Ełku z lat 1884–1910 pokazują, że wśród abiturientów zauważyć można szeroką reprezentację synów przedstawicieli warstw średnich i wyższych. Urzędnicy, duchowni, przedstawiciele wolnych zawodów, wojskowi, nauczyciele i kupcy, przybywający z różnych części państwa niemieckiego, kształcą swoich synów w ełckim gimnazjum przekazując potomnym również status społeczny. Królewskie Gimnazjum w Ełku było „pasem transmisyjnym” niemieckiej kultury, kształcąc przede wszystkim protestanckie i niemieckie elity. W tym samym czasie zdecydowaną większość Mazurów w „duchu pruskim i niemieckim” miał wychowywać system szkół powszechnych. Wiekowi pary i elektryczności towarzyszyło przekonanie, że trzeba ludzi standaryzować pod względem kulturowym. Stworzenie narodu kulturowego miało się dokonać poprzez odgórnie zarządzany system kształcenia.