Najpoważniejszy kryzys w polityce rolnej władz komunistycznych w Polsce był skutkiem ujawnienia w 1951 r. brutalnych metod skupu zboża i kolektywizacji wsi stosowanych w powiecie gryfickim i drawskim. Podobne metody, choć nie tak brutalne, stosowano także w innych regionach kraju. Wydarzenia te odbiły się w Polsce głośnym echem, w tym także na Warmii i Mazurach, w efekcie czego załamała się na kilka miesięcy polityka stalinowska wobec wsi, zahamowany został proces jej kolektywizacji. Publikowane dokumenty (część 1) przedstawiają reakcję wojewódzkich struktur władzy na wypadki gryfickie, a także opisują sytuację na wsi w poszczególnych powiatach województwa olsztyńskiego. Opór chłopów przeciwko nowej polityce rolnej był się na tyle silny, że najczęstszą metodą egzekwowania narzuconych świadczeń i skłaniania chłopów do wstępowania do spółdzielni produkcyjnych, było użycie środków siłowych.