Selbstschutz Soldau – działdowskie komando śmierci (wrzesień 1939 – lipiec 1940)
Więcej
Ukryj
1
Instytut Pamięci Narodowej, Polska
Data nadesłania: 25-07-2025
Data ostatniej rewizji: 02-09-2025
Data akceptacji: 02-09-2025
Data publikacji online: 30-12-2025
Data publikacji: 30-12-2025
KMW 2025;331(4):563-603
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Struktury Volksdeutscher Selbstschutz na ziemi działdowskiej funkcjonowały od września 1939 do lipca 1940 r. Przez niemal jedenaście miesięcy istnienia tej organizacji działdowscy volksdeutsche dopuścili się licznych zbrodni na polskiej ludności cywilnej. Masowe egzekucje, wykonywane na terenie ośrodka zagłady DL/GL/AEL Soldau (piwnice głównego bloku więźniarskiego, plac apelowy), w okolicach Działdowa (Komorniki, Malinowo, Białuty, Bursz, Narzym) i w samym mieście (cmentarz żydowski, lasek Zwierskiego), pochłonęły co najmniej 1683 istnień ludzkich. Ofiarami byli mieszkańcy Działdowa i Działdowszczyzny (m.in. Iłowo, Kisiny, Kurki, Skurpie, Wysoka), Ziemi Dobrzyńskiej (Lipno), ziemi łomżyńskiej (Łomża) i Mazowsza (Ciechanów, Kisielewo, Maków Mazowiecki, Mława, Ostrołęka, Płock, Przasnysz, Sierpc, Warszawa). Udokumentowane w artykule straty, ze względu na szczupłość materiału dowodowego, należy uznać za absolutnie minimalne. Badania w tym zakresie będą kontynuowane.