W tekście zaprezentowano spojrzenie władz powiatowych województwa olsztyńskiego na ekspatriantów z Kresów Północno-Wschodnich. Zagadnienie zostało opracowane w oparciu o raporty sytuacyjne poszczególnych starostów powiatowych znajdujące się w zasobie Archiwum Państwowego w Olsztynie. Urzędnicy powiatowi obok struktur Państwowego Urzędu Repatriacyjnego byli jednymi z pierwszych przedstawicieli „nowej” Polski, z którymi zetknęli się ekspatrianci. Raporty w wielowątkowy i często szczegółowy sposób przedstawiają wyżej wymienioną grupę społeczną, jej stosunek do władz, poglądy, a także współżycie z innymi osadnikami lub autochtonami. Uzmysławia to czytelnikowi, jak skomplikowana mozaika społeczna zaczęła się tworzyć na Warmii i Mazurach po 1945 roku. Artykuł został uzupełniony o wspomnienia przesiedleńców z Kresów Wschodnich oraz najnowszą literaturę.