100. rocznica plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu skłania do zainteresowania się jego antecedencjami i wynikami głosowania. Powstaje pytanie, czy Polska w ówczesnej sytuacji mogła podjąć działania, które przyczyniłyby się do uzyskania lepszego wyniku głosowania? Szukając odpowiedzi na postawione pytanie, należy uwzględniać wielorakie i skomplikowane uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne powstającego państwa polskiego, ale też działania władz polskich wobec Mazurów i Warmiaków. Warto uwzględniać pozycję Polski w Europie, państwa odzyskującego po 123 latach niepodległość i realnych możliwości realizacji celów i aspiracji terytorialnych narodu polskiego. W początkowym okresie kształtowania polityki państwa niebagatelną rolę odgrywał Sejm Ustawodawczy, w którym zasiedli przedstawiciele polskiego społeczeństwa i przedstawiali na jego forum istotne problemy państwa polskiego, dlatego warto wyjaśnić zainteresowanie tej instytucji państwa plebiscytami na Warmii i Mazurach oraz Powiślu. Problematyka plebiscytu w Sejmie Ustawodawczym została przedstawiona przed pół wiekem w jednym artykule, lecz warta jest przypomnienia i przedstawienia z innej perspektywy