PL EN
Reformation prints, polemic and counter-reformation writing in the collection of the Library of the Higher Theological Seminary of Varmian Metropolis, “Hosianum” in Olsztyn
 
More details
Hide details
 
Online publication date: 2021-06-16
 
 
Publication date: 2021-06-16
 
 
Corresponding author
Tomasz Garwoliński   

tomgar@uwm.edu.pl
 
 
Krzysztof Kamiński   

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie; ksiadzkrzysztof@interia.pl
 
 
KMW 2021;311(1):113-131
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Most 16-century prints from the “Hosianum” Library in Olsztyn are theological works, both Catholic and Lutheran. They include works by well-known reformation writers, such as Erazmus of Rotterdam, Martin Luther, Philip Melanchthon, Jean Calvin, Johannes Bugenhagen, as well as less known authors. The counter-reformation movement is represented in the library by the works of John Fisher, Johann Eck, Stanislaus Hosius, Melchior Cano and Robert Bellarmine. This article is not a complete catalogue of reformation and counter-reformation prints kept in the collection of the library. It names and discusses the most typical works from that period, as well as – according to the authors – the most interesting ones.
REFERENCES (56)
1.
Allendorf Johannes, Bugenhagen, w: Lexikon für Theologie und Kirche, Bd. 2, Freiburg im Breisgau 1958.
 
2.
Banaszak Marian, Historia Kościoła Katolickiego, t. 3: Czasy nowożytne 1517–1758, Warszawa 1989.
 
3.
Bartsch (Barscius, Barszcz) Fryderyk, w: Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995 oprac. J. Grzebień, Kraków 2004.
 
4.
Barycz Henryk, Kromer Marcin, w: Polski słownik biograficzny, t. 15, red. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970.
 
5.
Bednarski Stanisław, Bartsch (Barscius, Barszcz) Fryderyk, w: Polski słownik biograficzny, t. 1, red. W. Konopczyński, Kraków 1935.
 
6.
Biskup Marian, Testament kustosza warmińskiego Feliksa Reicha z lat 1538–1539, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1972, nr 4.
 
7.
Borawska Teresa, Warmińskie księgozbiory historyczne – ich losy i stan obecny, w: Iubilaeum Warmiae et Bibliothecae. Wybrane zagadnienia dotyczące 550. rocznicy przyłączenia Warmii do Polski i 450. rocznicy istnienia Biblioteki „Hosianum”, red. T. Garwoliński, Olsztyn 2016.
 
8.
Borzyszkowski Marian, Erazm z Rotterdamu, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, red. R. Łukaszyk, Lublin 1989.
 
9.
Butkiewicz Marian, Radziwiłł Mikołaj Krzysztof, w: Encyklopedia katolicka, t. 16, red. S. Wilk, Lublin 2012.
 
10.
Daniluk Mirosław, Jan Fisher, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, red. S. Wielgus, Lublin 1997.
 
11.
Garwoliński Tomasz, Charakterystyka opraw starych druków Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie, w: Zbiory polskie, red. A. Wagner, współpr. D. Ryszkowska-Mirowska, A. Mazerska, Toruń 2020.
 
12.
Garwoliński Tomasz, Powojenne dzieje Biblioteki Warmińskiego Seminarium Duchownego „Hosianum” w Olsztynie, w: Cor Dioecesis. 450 lat Warmińskiego Seminarium Duchownego „Hosianum” (1565–2015), red. A. Kopiczko i P. Rabczyński, Olsztyn 2015.
 
13.
Garwoliński Tomasz, Stare druki z kolekcji biskupów warmińskich okresu renesansu przechowywane w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie, w: Kolekcje prywatne w zbiorach książki dawnej. Studia, red. D. Sidorowicz-Mulak, A. Franczyk-Cegła, Wrocław 2020.
 
14.
Garwoliński Tomasz, Ślady działalności oficyn jezuickich w Wilnie i Braniewie na przełomie XVI i XVII wieku w zbiorach Biblioteki „Hosianum” w Olsztynie jako przykład procesów integracyjnych w Rzeczpospolitej Obojga Narodów, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” t. 113, 2020.
 
15.
Garwoliński Tomasz, Utracone i zachowane kościelne księgozbiory warmińskie od XVII do XX wieku, „Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy” 2015, nr 3.
 
16.
Garwoliński Tomasz, Zabytkowe zbiory Biblioteki „Hosianum” prezentowane na wystawach współfinansowanych przez Samorząd Olsztyna, Olsztyn 2016.
 
17.
Giertych Jędrzej, Oblicze religijno-narodowe Warmii i Mazur, ziem etnicznie polskich na podłożu pruskim, w: Sacrum Poloniae Millenium, t. 4, Rzym 1957.
 
18.
Hajdukiewicz Leszek, Nidecki Patrycy Andrzej, w: Polski słownik biograficzny, t. 22, red. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1977.
 
19.
Hanc Wojciech, Brenz Johannes, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, Lublin 1989.
 
20.
Illanes José Luis, Saranyana Josep Ignasi, Historia teologii, Kraków 1997.
 
21.
Jaroszewicz-Pieresławcew Zoja, Druki braniewskie w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum”, w: Iubilaeum Warmiae et Bibliothecae. Wybrane zagadnienia dotyczące 550. rocznicy przyłączenia Warmii do Polski i 450. rocznicy istnienia Biblioteki „Hosianum”, red. T. Garwoliński, Olsztyn 2016.
 
22.
Kawecka-Gryczowa Alodia, Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1: Małopolska, cz. 1: Wiek XV–XVI, Wrocław 1983.
 
23.
Kawecka-Gryczowa Alodia, Korotajowa Krystyna, Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 4: Pomorze, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962.
 
24.
Keferstein Halina, Książka w Braniewie 1565–1628. Praca doktorska wykonana pod kierunkiem prof. dr. K. Głombiowskiego w Zakładzie Nauki o Książce Uniwersytetu Gdańskiego, Olsztyn 1978 (mps), Biblioteka Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, sygn. Rkps 567.
 
25.
Keferstein Halina, Wydawnicze związki drukarzy braniewskich z Koroną i biskupstwem (od 1589 do 1773 r.), „Studia Warmińskie” t. 27, 1990.
 
26.
Konieczna Danuta, Katechizm, w: Encyklopedia książki, t. 2, red. A. Żbikowska-Migoń, M. Skalska-Zlat, Wrocław 2017.
 
27.
Kopiczko Andrzej, Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1525–1821, cz. 1: Rozprawy i Materiały, Olsztyn 2000.
 
28.
Kopiczko Andrzej, Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1525–1821, cz. 2: Słownik, Olsztyn 2000.
 
29.
Kopiczko Andrzej, Kromer Sebastian, w: Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, red. J. Guzowski, Olsztyn 1996.
 
30.
Korolko Mirosław, Frycz Modrzewski Andrzej, w: Wielka Encyklopedia PWN, t. 17, red. J. Wojnowski, Warszawa 2003.
 
31.
Korotajowa K., Oficyna braniewska 1589–1773, Olsztyn 1964.
 
32.
Kowalska Halina, Grzegorz z Żarnowca, w: Polski słownik biograficzny, t. 9, red. K. Lepszy, Wrocław–Warszawa–Kraków 1960–1961.
 
33.
Lubik Ambroży, Cano, Canus, Melchior, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, Lublin 1989.
 
34.
Lulewicz Henryk, Radziwiłł Mikołaj Krzysztof zwany Sierotką, w: Polski słownik biograficzny, t. 30, red. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1987.
 
35.
Matwijów Maciej, Postylla, w: Encyklopedia książki, t. 2, red. A. Żbikowska-Migoń, M. Skalska-Zlat, Wrocław 2017.
 
36.
Misiurek Jerzy, Grzegorz z Żarnowca, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, red. J. Walkusz, Lublin 1993.
 
37.
Misiurek Jerzy, Kromer Marcin, w: Encyklopedia katolicka, t. 9, red. A. Szostek, Lublin 2002.
 
38.
Misiurek Jerzy, Fałczyk Beata, Hozjusz Stanisław, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, red. J. Walkusz, Lublin 1993.
 
39.
Nowak Władysław, Geneza agendy biskupa Marcina Kromera, w: Agendy i rytuały diecezji warmińskiej (1574–1939), red. W. Nowak, Olsztyn 1999.
 
40.
Piechnik Ludwik, Starania biskupów warmińskich i jezuitów polskich o przekształcenie Kolegium w Braniewie na uniwersytet, „Studia Warmińskie” t. 5, 1968.
 
41.
Pietkiewicz Rajmund, Biblia Polonorum. Historia Biblii w języku polskim, t. 1: Od początku do 1638 roku, Poznań 2016.
 
42.
Ptaszyński Maciej, Reformacja w Polsce a dziedzictwo Erazma z Rotterdamu, Warszawa 2018.
 
43.
Rostworowski Emanuel, Orzechowski Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, t. 24, red. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1981.
 
44.
Rostworowski Emanuel, Rey (Rej) Mikołaj, w: Polski słownik biograficzny, t. 31, red. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988–1989.
 
45.
Sipayłło Maria, Mikołajewski Daniel, w: Polski słownik biograficzny, t. 21, red. E. Rostworowski, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1976.
 
46.
Słomka Walerian, Bugenhagen Jan, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, Lublin 1989.
 
47.
Skarga (Pawęski, Powęski) Piotr, w: Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, oprac. L. Grzebień, Kraków 2004.
 
48.
Skarga Piotr, w: Bibliografia literatury polskiej. Nowy Korbut, t. 3: Piśmiennictwo staropolskie, red. R. Pollak, Warszawa 1965.
 
49.
Sokołowski P., Wolan Andrzej, w: Encyklopedia katolicka, t. 20, red. S. Wilk, Lublin 2014.
 
50.
Szorc Alojzy, Kolegium jezuickie w Braniewie i jego księgozbiór 1565–1626, Olsztyn 1998.
 
51.
Szorc Alojzy, Marcin Kromer, w: Poczet biskupów warmińskich, red. S. Achremczyk, Olsztyn 2008.
 
52.
Szorc Alojzy, Oficyna braniewska, w: S. Achremczyk, A. Szorc, Braniewo, Olsztyn 1995.
 
53.
Szorc Alojzy, Stanisław Hozjusz, w: Poczet biskupów warmińskich, red. S. Achremczyk, Olsztyn 2008.
 
54.
Tazbir Janusz, Skarga Piotr, w: Polski słownik biograficzny, t. 38, red. H. Markiewicz, Kraków 1997–1998.
 
55.
Urban Wacław, Modrzewski (Frycz Modrzewski, Frycius Modrevius) Andrzej, w: Polski słownik biograficzny, t. 21, red. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1976.
 
56.
Urban Wacław, Hozjusz (Hosius, Hos, Hoze, Osius, Caligula, Cracovianus, Stanislaus de Cracovia) Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, t. 10, red. K. Lepszy, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962–1964.
 
eISSN:2719-8979
ISSN:0023-3196
Journals System - logo
Scroll to top